Misją Banku Żywności we Wrocławiu  jest wspieranie osób potrzebujących żywnością uratowaną przed zmarnowaniem na obszarze województwa dolnośląskiego.

W myśl naszej Misji każdego dnia pozyskujemy pełnowartościowe jedzenie. W tym produkty o krótkim terminie przydatności, tzw. artykuły niehandlowe, wadliwie opakowane, których wartość odżywcza nie budzi zastrzeżeń.

Współpracujemy  z każdym ogniwem obrotu żywnością:

• hurtowaniami;
• producentami pierwotnymi;
• producentami;
• centrami dystrybucyjnymi;
• handlem detalicznym.

18 września 2019 r. weszła w życie Ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (art. 5-14 wchodzi w życie 1 marca 2020 r.).  określająca zasady postępowania z żywnością oraz obowiązki sprzedawców żywności w celu przeciwdziałania marnowaniu żywności oraz negtywnym skutkom społecznym, środowiskim i ekonomicznym generowanym przez marnowanie.

Podstawa prawna: 

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności

 

Co zmieni Ustawa?

W Polsce co roku wyrzucamy ok. 9 mln ton żywności. Wejście w życie Ustawy o przeciwdziałaniu marnowania żywności nakłada na duże sklepy (powyżej 250m²) obowiązek przekazywania niesprzedanych, ale dobrych jakościowo artykułów spożywczych organizacjom charytatywnym. W przeciwnym razie sklep będzie musiał ponieść opłatę w wysokości 10 gr za każdy zmarnowany kilogram.

Reguły będą wchodzić w życie stopniowo. Najpierw obejmą jednostki handlu (sklepy lub hurtownie) o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m², w których przychód ze sprzedawanej żywności stanowi co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów. Ci sprzedawcy do 18 lutego 2020 r. mają czas na podpisanie umów  z organizacjami pozarządowymi w zakresie przekazywania im niesprzedanej żywności. Będą również składali sprawozdanie roczne za rok 2020 o ilości marnowanej żywności.

Po dwóch latach, czyli od września 2021 r., przepisy obejmą także sklepy lub hurtownie o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m² , w których przychód ze sprzedaży żywności stanowi co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.

Jeśli sprzedawca ma więcej niż jeden punkt sprzedaży, to te kryteria stosuje odrębnie dla każdego z nich.

 

Najważniejsze obowiązki sprzedawców żywności  

Przedsiębiorcy, którzy sprzedają żywność na powierzchni większej niż 250 m², w których przychód ze sprzedaży żywności stanowi co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów, mają cztery główne obowiązki związane z zapobieganiem marnowaniu żywności:

1. Podpisanie umowy z organizacją pozarządową dotyczącej przekazywania niesprzedanego jedzenia:

- do 18 lutego 2020 r. - większe sklepy (powyżej 400 m² powierzchni sprzedaży),

- od 18 września 2021 r. - mniejsze sklepy (powyżej 250 m² powierzchni sprzedaży);

2. Prowadzenie kampanii informacyjno – edukacyjnych, we współpracy z organizacją pozarządową, której sklep będzie przekazywał żywność, co najmniej raz w roku, przed dwa kolejne tygodnie;

3. Składanie rocznego sprawozdania o ilości marnowanej żywności, począwszy od sprawozdania za rok 2020, które do 30 kwietnia 2021 r., będą składać większe sklepy;

4. Zamieszczanie informacji o wysokości należnej opłaty za marnowanie żywności lub o wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, w sprawozdaniu finansowym oraz na swojej stronie internetowej, jeżeli ją prowadzą.

 

Umowa z organizacją pozarządową

Jeśli prowadzisz sklep objęty obowiązkiem przeciwdziałania marnowaniu żywności, powinieneś znaleźć organizację pozarządową (NGO) zainteresowaną odbieraniem niesprzedanego jedzenia. Masz swobodę w wyborze NGO, z jednym wyjątkiem - musi to być organizacja, która zgodnie ze swoim statutem zajmuje się wykonywaniem zadań w sferze zadań publicznych w zakresie:

• pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywaniem szans tych rodzin i osób;
• wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
• działalności charytatywnej, polegającej m.in. na przekazywaniu żywności osobom potrzebującym lub prowadzeniu zakładów żywienia zbiorowego dla osób potrzebujących.

Informacji o organizacjach, które działają w twojej okolicy, możesz poszukać np. w starostwie powiatowym czy na portalu organizacji pozarządowych www.spis.ngo.pl. NGO zainteresowane odbiorem jedzenia mogą też same się do ciebie zgłaszać i proponować współpracę.

Zachęcamy do współpracy z naszym Bankiem Żywności we Wrocławiu. Współdziałamy z ponad 170 partnerami na terenie woj. dolnośląskiego, którzy tworzą sieć dystrybucji żywności wśród osób najbardziej potrzebujących.

Z wybraną organizacją musisz – pod rygorem nieważności - zawrzeć umowę, w formie pisemnej lub elektronicznej. W tym ostatnim przypadku podpiszesz ją kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Jeśli twoja placówka ma powierzchnię sprzedaży większą niż 400 m², to umowę musisz podpisać do 18 lutego 2020 r.

Jeśli zaś ma powierzchnię handlową mniejszą niż 400 m², ale większą niż 250 m² masz na to więcej czasu -  nowe obowiązki będą cię dotyczyły dopiero od 18 września 2021 r.

W umowie określisz zasady współpracy z organizacją, której będziesz za darmo przekazywać niesprzedane jedzenie. Umowa powinna zawierać w szczególności postanowienia dotyczące:

• czasu i sposobu przekazywania NGO żywności oraz rodzaju żywności;
• podziału kosztów odbioru i dystrybucji żywności pomiędzy stronami umowy;
• przypadków, w których organizacja pozarządowa może zrezygnować lub odmówić odbioru żywności;
• okresu obowiązywania umowy oraz odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.

Pamiętaj: Nie przekazujesz napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%.

Ustawa nie ogranicza liczby organizacji, z którymi możesz współpracować, przy czym z każdą z nich musisz mieć podpisaną umowę. W przypadku wypowiedzenia umowy, masz 14 dni od jej rozwiązania na podpisanie nowej. Ta zasada cię nie dotyczy, jeśli to nie była twoja jedyna umowa o przekazywanie im żywności.

Jeśli pomimo obowiązku, nie zawrzesz z organizacją pozarządową umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności, grozi ci kara w wysokości 5000 zł.  Unikniesz jej, gdy wykażesz, że nie mogłeś podpisać umowy, bo na terenie powiatu, w którym działasz nie ma odpowiedniej organizacji.

 

Organizowanie kampanii edukacyjno-informacyjnych

Samo podpisanie umowy i przekazywanie produktów spożywczych to nie jedyny sposób przeciwdziałania marnowaniu żywności, jaki przewidują przepisy. Dodatkowo, co najmniej raz w roku, przez co najmniej dwa kolejne tygodnie, powinieneś przeprowadzać w swoim sklepie kampanię edukacyjno-informacyjną nt.  racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałania marnowaniu żywności. Prowadzisz je wspólnie z organizacją pozarządową, której przekazujesz jedzenie.

 

Sprawozdanie roczne o marnowanej żywności

Przedsiębiorcy objęci zakazem marnowania żywności będą składać wojewódzkiemu funduszowi ochrony środowiska i gospodarki wodnej (właściwemu ze względu na teren województwa, w którym prowadzą działalność w zakresie sprzedaży żywności), pisemne roczne sprawozdanie o marnowanej żywności. Będą na to mieli czas do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie. Pierwsze sprawozdanie powinni zatem złożyć do 31 marca 2021 r. – w przypadku większych sklepów oraz do 31 marca 2022 r. – w przypadku mniejszych sklepów.

Sprawozdanie będzie zawierało dane o całkowitej masie marnowanej żywności w danym roku oraz wysokości należnej opłaty za marnowanie żywności, wraz ze wskazaniem wysokości opłaty, która zostanie wpłacona do funduszu.

Wzór sprawozdania o marnowanej żywności przygotuje minister właściwy do spraw środowiska.

 

Opłata za marnowanie żywności

Jeśli zamiast oddać niesprzedane jedzenie organizacji, z którą podpisałeś umowę, będziesz je wyrzucał, musisz przekazać tej organizacji opłatę za marnowanie żywności. Masz na to czas do 30 kwietnia następującego po roku, którego opłata dotyczy. Opłata będzie naliczana dopiero od 2020 r, jako iloczyn stawki opłaty i masy marnowanej żywności. To oznacza, że pierwszą opłatę - za rok 2020 - powinieneś wnieść do 30 kwietnia 2021 r.

 

Stawka opłaty wynosi 0,1 zł za 1 kg marnowanej żywności. Podstawę obliczenia opłaty stanowi 90% masy marnowanej żywności w kilogramach, za wyjątkiem 2020 r., kiedy podstawa wyniesie 80% masy marnowanej żywności w kilogramach.

Opłatę pomniejszysz o koszty, jakie poniosłeś na kampanie edukacyjno – informacyjne czy transport żywności do organizacji, z którą współpracujesz.

Jeśli nie rozliczysz się z należnej opłaty albo ją zaniżysz, inspektor ochrony środowiska ukarze cię mandatem w wysokości od 500 zł do 10 000 zł.

Gdy wysokość obliczonej przez ciebie opłaty będzie niższa niż 300 zł, nie będziesz jej przekazywać.

Gdzie wnosisz opłatę:

• jeżeli nie masz umowy z organizacją - opłatę wnosisz do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• jeżeli masz umowę z jedną organizacją - opłatę przekazujesz tej organizacji,
• jeżeli masz umowę z wieloma organizacjami i przekazywałeś żywność - opłatę dzielisz proporcjonalnie między organizacje,
• jeżeli masz umowę z wieloma organizacjami i nie przekazywałeś żywność - opłatę dzielisz po równo między organizacje.

Pamiętaj: Musisz zamieszczać informację o wysokości należnej opłaty lub o wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, w sprawozdaniu finansowym oraz na swojej stronie internetowej, jeżeli ją prowadzisz.

Nad prawidłowością przestrzegania przepisów o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności będzie czuwała inspekcja ochrony środowiska. Pierwsze kontrole mogą się  rozpocząć już 1 marca 2020 r.

 

Źródło – link: Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy